Μάτια στο Φως

Κι ήρθε σιωπηλά το 2022. Με τους περιορισμούς και τις απαγορεύσεις που καθήλωσαν την υποδοχή του καινούργιου. Αλλά, καθετί καινούργιο σημαίνει μια αλλαγή. Στην αφετηρία μιας νέας χρονιάς το καινούργιο γίνεται ευχή, αλλά συνήθως παραμένει ευχή. Σιωπηλή τυπική και καθηλωμένη.

 Έτσι, το 2021 ήταν μια χρονιά που δεν άλλαξε ιδιαίτερα πράγματα προς το καλύτερο. Απεναντίας συντήρησε τα συμπτώματα μιας χρόνιας πλέον παρακμής των φιλελεύθερων δυτικών δημοκρατιών. Μιας glamorous παρακμής 2-3 δεκαετιών που παρά την τεχνολογική της απογείωση επέτρεψε μέσα από την κοινωνική και την πολιτισμική της μεταμοντέρνα κατάπτωση τη δημιουργία μιας αντιδραστικής και αντισυστημικής κρίσιμης μάζας που δείχνει να εξαπλώνεται παντού. Και την επέτρεψαν / προκάλεσαν υπό την κυριαρχία του νεοφιλελευθερισμού που εφαρμόζουν και τα δυο συστημικά κόμματα εξουσίας της δύσης. Σκιώδεις κυβερνήσεις είναι οι αγορές. Η μεσαία τάξη συρρικνώνεται. Οι κοινωνικές ανισότητες αμβλύνονται. Η πολιτική ιδεολογία αρχών και αξιών για έναν καλύτερο κόσμο φθίνει. Έθνη και πολιτισμοί κλείνονται σε νέα όρια συμφερόντων και αντιπαλότητας. Ο πλανήτης πέρα απ’ το ξόδεμά του, απειλείται κυρίως από την πολιτισμική υπαναχώρηση του ανθρώπου. Μια σκιώδης αυτοκρατορία απειλεί το σύνολο των δημοκρατιών βάζοντας το άτομο στο περιθώριο της ασημαντότητάς του. 

Τι μπορεί να μας φέρει λοιπόν το 2022 χωρίς κάποιος ή κάτι να σταματήσει την θερμοδυναμική αλλοίωση των δημοκρατιών, αφανίζοντας τις αιτίες που την προκαλούν; Ποιος ή τι θα καταθέσει ένα νέο υγιές οικονομικό μοντέλο που θα επιτρέψει στις δυτικές δημοκρατίες να ευδοκιμήσουν και στις κοινωνίες να ευημερήσουν; Ποιος ή τι θα προτάξει τη συνεργασία του πολιτισμένου κόσμου αντί της - πολεμικής αύριο - σύγκρουσης των συμφερόντων του; Αυτό είναι το ερώτημα η πρόσκληση και η πρόκληση που γίνεται Ευχή για το 2022. Αυτή είναι η αλλαγή που πρέπει να κομίζει το καινούργιο, ώστε επιτέλους να βάλει φωτιά στην ιστορική μας καμπή και να φωτίσει λυτρωτικά την οικουμένη…

 Φορές ιστορικά, η πολιτισμική υπαναχώρηση μοιάζει με φυσική αντίδραση αυτοπροστασίας του πλανήτη από τον εν δυνάμει καταστροφικό παράγοντα άνθρωπος. Ίσως και τώρα να συμβαίνει το ίδιο. Ίσως η νέα αυγή στα αδιέξοδα της ανθρωπότητας να προκύψει από μια εσχατολογική καταστροφή εφάμιλλη του σημερινού μας μεγέθους. Ίσως η φωτιά να γίνει το βάπτισμα της νέας ζωδιακής εποχής του Υδροχόου. Μπορεί όμως και να αποφευχθεί. Μπορεί ο πολιτισμός να έχει την τελευταία λέξη, οδηγώντας ταχύτερα σε ένα πρώτο πλανητικό πολιτισμό που θα κοιτάζει έξω και πέρα από τη μικρότητά του, τις νέες Ιθάκες του μετανθρώπου στο διάστημα. Χωρίς αυτή τη φορά να του το επιβάλλει μια ανείπωτη καταστροφή. Αλλά ένα νέο μανιφέστο που θα γητέψει τις ανθρώπινες ανησυχίες και θα δώσει ένα νέο όραμα γοητευτικό και φιλόδοξο. 

Σε κάθε περίπτωση όμως πρώτο χρέος μας είναι να διαφυλάξουμε τη δημοκρατία και να την επαναφέρουμε στα μέτρα που της αρμόζουν. Κι αυτή τη φορά ξεφεύγοντας απ’ την κόλαση του Δάντη, ευχή δεν θα ‘ναι το a riveder le stelle (να ξαναδούμε τα’ άστρα) αλλά το να δούμε τα άστρα από κοντά σαν νέοι αργοναύτες… Τότε ο μετάνθρωπος θα υπερβεί και κυριολεκτικά τον χθόνιο εαυτό του, θα αυτοπραγματωθεί και θα ανελιχθεί σε μια πραγματική αξιακή ολότητα αντάξια της ύπαρξής του. 2022 ευχές λοιπόν για μάτια στο Φως κι οι σκιές θα χαθούν…